Αθανάτη (Μελίβοια) Εθνική Αντίσταση και Εμφύλιος...

 Θα εμπλουτίζεται - ενημερώνεται συνεχώς !

Το κομμάτι αυτό της νεότερης ιστορίας μας , σημάδεψε ανεξίτηλα το χωριό μας , λόγω της άμεσης ή έμμεσης μαζικής συμμετοχής , εκατέρωθεν , των περισσότερων Θανατιωτών . Άλλων εκόντων και άλλων ακόντων .

Για να κατανοήσει κανείς τα όσα διαμείφθηκαν , πρέπει να μελετήσει τα ιστορικά γεγονότα , που προηγήθηκαν αρκετά χρόνια , ίσως και δεκαετίες πίσω .


ΜΕΡΟΣ Α' - ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 



Η ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου ( Ε.Α.Μ. ) .

 
     Η ημερομηνία ίδρυσης του Ε.Α.Μ. είναι η 27η Σεπτεμβρίου του 1941 . Ιδρυτικές συνιστώσες το Κ.Κ.Ε. , μικρά αριστερά κόμματα και ανεξάρτητες προσωπικότητες . Με τη στενή πολιτική θεώρηση το εγχείρημα θα μπορούσε να θεωρηθεί αποτυχημένο εν τη γενέσει του , αφού κανένα από τα μεγάλα κόμματα της εποχής δεν προσυπέγραφε την ιδρυτική του πράξη .
    Οι ίδιοι οι ιδρυτές του ούτε καν φαντάστηκαν την τεράστια δυναμική που θα απελευθέρωνε η ίδρυση αυτού του σχηματισμού . Έμελλε όμως οι περιστάσεις να το αναδείξουν σε ένα από τα μαζικότερα κινήματα που υπήρξαν ποτέ στην ιστορία του τόπου .

Η ίδρυση του Ε.Α.Μ. Αθανάτης .
 
    Το περιστατικό περιγράφει ένας εκ των συνιδρυτών του , ο Γεωργ. Ευθυμιάδης στο βιβλίο του : "Ήταν μία παγερή νύχτα του Φλεβάρη του 1942 ... Νεκρική σιγή απλώνονταν παντού ... Μέσα σ' αυτό το σκοτάδι της ανυπόφορης σκλαβιάς "όρθωσε" ξαφνικά τ' "ανάστημά" του ένα λαδοκάντηλο . Και μάλιστα στο κέντρο του χωριού μας στα "μπακαλιά" ... Μερικές σκιές γλίστρησαν αστραπιαία δίπλα του και τρύπωσαν στου Κώστα Αδαμούλη το τσαγκαράδικο  .

Κωνσταντίνος ( Κωστάκης ) Αδαμούλης . Στο μαγαζί του "γεννήθηκε" το Ε.Α.Μ. Αθανάτης . 

     Αμέσως εφαρμόστηκαν τα προκαθορισμένα μέτρα ασφαλείας . Σκοτεινά χαρτιά στα δυο παράθυρα γιατί δεν υπήρχαν πατζούρια . Σκοπιές σε πολλά σημεία του χωριού για κάθε ενδεχόμενο . Το δρόμο προς τον Άγιο Νικόλαο ανέλαβε να ελέγχει ο Γιάννης Σαρακατσιάνος ( Γαβριάς ) ο ακούραστος και μαχητικός ΕΠΟΝίτης που πέθανε σαν πολιτικός πρόσφυγας στην υπερορία , ... Το δρόμο προς την Αγιά ο Χρήστος Ζιάκας ( Κιτσέας ) πιστός μαχητής και στέλεχος την ΕΠΟΝ  , ... επέστρεψε πριν λίγα χρόνια και πέθανε εδώ στην πατρίδα του ,  ο Μήτσιος Κουτσιούκης έλεγχε το δρόμο από τη Βελίκα που έβγαινε στην Αγία Παρασκευή ( ήταν στον ΕΛΑΣ και στο ΔΣΕ και μετά τον εμφύλιο πολιτικός πρόσφυγας στην Πολωνία ) και ο Βασίλης Κανδυλάρης ( σκοτώθηκε στις μάχες του Γράμμου το 1949 ) έλεγχε τον άλλο δρόμο προς τον Κούκουρδα .
    Η ώρα πλησίαζε τις 23:30 , όταν εμφανίστηκε ένας μικρόσωμος μελαχρινός άνδρας , γεμάτος ζωντάνια και αποφασιστικότητα . Ήταν ο εκπρόσωπος της καθοδήγησης του ΚΚΕ από τη Λάρισα ο ινστρούχτορας ( = καθοδηγητής , διαφωτιστής στα παλιά κομμουνιστικά κόμματα ) Κώστας Χαλκιάς ( Βουνίσιος ) . Παρόντες στη μεγάλη αυτή για το χωριό μας αλλά και τις τύχες του στιγμή οι αγωνιστές Αδαμούλης Κωνσταντίνος , Αδαμούλης Χαράλαμπος , Ευθυμιάδης Κλεάνθης , Ευθυμιάδης Γεώργιος , Ευθυμιάδης Κίμων , Ευθυμίου Βασίλης του Σταύρου , Ευθυμίου Κλεάνθης Δ. , Ζήσης Στέφανος , Ζιάκας Βασίλης , Μιχαήλ Γιώργος , Παπαρίζος Στέφανος και Τσιγάρης Ιωάννης .
    ΟΛΟΙ μας είμασταν κατασυγκινημένοι . Είχαμε συναίσθηση της ιστορικής σημασίας και της αποστολής που θα αναλαμβάναμε να φέρουμε σε πέρας και των τεράστιων ευθυνών μας έναντι του χωριού και των κατοίκων του ... .
    ΟΜΟΦΩΝΑ στη θέση του υπεύθυνου του ΕΑΜ στην Αθανάτη εκλέχτηκε ο αείμνηστος αδελφός μου Κλεάνθης Ευθυμιάδης ..."  

Κλεάνθης Ευθυμιάδης . Οργανωτής και πρώτος υπεύθυνος του Ε.Α.Μ. Αθανάτης .

    Η Αθανάτη , έχει να επιδείξει μαζική συμμετοχή των κατοίκων της στο Ε.Α.Μ. ( Ευθυμιάδης Κλεάνθ. , Παπαρίζου Σοφ. , Γκουβάνης Ιωάν. , Μπουζούκης Αλεξ. , Αντωνούλης Ιωάν. κ.α. ) ,

 Βριάβας Γεώργιος . Έπεσε στη μάχη της Μαρμάριανης , στη "μάχη της σοδειάς"  .

Το μνημείο που στήθηκε στη Μαρμάριανη για τους πεσόντες της 26-06-1944 .

 την Ε.Π.Ο.Ν. ( Αδαμούλης Κων. , Βριάβας Γεώργ. , Μασούρα Χαρ. , Μπουζούκη Πολυξ. κ.α. ) , αλλά και στον Ε.Λ.Α.Σ. ( Γαγάτσιος Οδ. Ιωάν. ,  Δουβώρης Δημ. , Γουργιώτης Παν. , Μαντάλης Γεώργ. , Παπαρίζος Ιωάν. , Πενήντας Σπυρ. κ.α. ) .

Σπύρος Πενήντας ( Αστέρης ) . Ανθυπολογαχός της Σχολής Εφ. Αξιωματικών του Γεν. Στρατηγείου του ΕΛΑΣ .

ΜΕΡΟΣ Β' - ΕΜΦΥΛΙΟΣ    

    Μετά την υπογραφή της Βάρκιζας , η Αθανάτη αποτελούσε προσφιλή στόχο των επισκέψεων , τόσο της χωροφυλακής Αγιάς , υπό το μοίραρχο Σταυρουλάκη , αλλά και ενίοτε και του στρατού , πάντα με "καλούς σκοπούς" ( ξυλοδαρμούς , εκφοβισμό κ.α. ) . Θύματα ; συνήθως οι πρώην αγωνιστές κατά των Ιταλών - Γερμανών .

Μαντάλης Γεώργιος , ΕΛΑΣίτης στο ιππικό του Μπουκουβάλα .

     Τέτοιου είδους γεγονότα , αλλά και άλλα πολύ βαθύτερα αίτια , οδήγησαν στον αδελφοκτόνο πόλεμο , που ειδικά στην Αθανάτη είχε τεράστιο κόστος , τόσο σε αίμα ( άνω των 100 οι νεκροί εκατέρωθεν ) , αλλά και σε άλλους τομείς ( υπερορία , εκτοπίσεις , χρόνια μίση , διώξεις κ.α. ) .

Μπελιάς Νικ. Στέφανος σε αχρονολόγητη φωτογραφία . Στρατιώτης την εποχή του εμφυλίου . 

    Είπαμε , λοιπόν , ότι οι συμμέτοχοι Θανατιώτες , εκατέρωθεν πολλοί . Οι μεν επειδή έτυχε να κάνουν την εποχή αυτή τη στρατιωτική θητεία τους , αλλά και άλλοι λόγω πολιτικών πεποιθήσεων .

Ο Μπελιάς Νικ. Κωνσταντίνος , στρατιώτης στη Λιβαδειά την 30η Οκτωβρίου 1946 .

    Οι δε λόγω πολιτικών πεποιθήσεων κυρίως , αλλά και πολλοί αθέλητα λόγω της υποχρεωτικής στρατολόγησης που εφάρμοζε ο Δ.Σ.Ε. από ένα σημείο και μετά .

Κυλινδρή Μαρ. , Κυλινδρή Ευρ. , Τσιντζιράκου Χαρ. , Καραλή Μαρ. , μαχήτριες του Δ.Σ.Ε. , σε στρατόπεδο της Λάρισας , 12 Αυγούστου 1949 . Αιχμαλωτίστηκαν κατά τη μάχη της επανακατάληψης του Καρπενησίου από τον Εθνικό Στρατό .

    Ο Κίσσαβος , φιλοξενεί για μεγάλο μέρος του εμφυλίου μεγάλες δυνάμεις ανταρτών , αλλά και χωριανούς που τον χρησιμοποιούν ως κρυψώνα .

Χάρτης της περιοχής μας που χρησιμοποιούσε ο Δ.Σ.Ε. . ( Πηγή : erodotos.wordpress.com )

    Με τη λήξη του και οι δύο παρατάξεις , μετρούν τις πληγές τους ... Και στην περίπτωση της Μελιβοίας , οι πληγές ήταν μεγάλες  όπως προείπαμε .

    Κατάλογοι θυμάτων από τη Μελιβοία , εκατέρωθεν , έχουν δει κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας , αλλά απ' ότι φαίνεται από μια πρόχειρη σύγκριση μεταξύ τους , δεν προσμετρούν όλες τις απώλειες σε έμψυχο δυναμικό , αλλά ούτε και τις άλλες συνέπειες , που δηλητηρίασαν τον τόπο για τις επόμενες δεκαετίες σε όλους τους τομείς . 

    Για αυτά όμως κανείς δε θα λογοδοτήσει , αλλά και κανείς δεν έχει μέχρι τώρα καταφέρει να τα εξηγήσει πειστικά ... 

Ταυτότητα του 1949 , έτος λήξης του Εμφυλίου . Πρόκειται για την Ελένη Γκούτζιμπα , σύζυγο του Νικ. Πενήντα .

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
http://www.erodotos.wordpress.com        
Η ΑΘΑΝΑΤΗ ΣΤΟ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ , ΓΕΩΡΓ. ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ , ΜΕΛΙΒΟΙΑ 2000 
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ , Εκδόσεις ΔΟΜΗ , τόμος 13 .